Words and Idioms 21: Come down hard on someone, Call someone on the carpet

Mời quý vị theo dõi bài học thành ngữ WORDS AND IDIOMS số 21 của đài Tiếng Nói Hoa kỳ do Huyền Trang và Pauline Gary phụ trách.

TRANG: Huyền Trang xin kính chào quý vị thính giả. Trong cuộc sống hàng ngày, khi chúng ta thành công hay làm điều gì tốt chúng ta thường được khen ngợi, và khi làm điều gì xấu chúng ta thường bị khiển trách. Trong bài học thành ngữ WORDS AND IDIOMS hôm nay, chúng tôi xin trình bày hai thành ngữ mà người Mỹ thường dùng khi nói về vấn đề trừng phạt hay khiển trách. Chị Pauline xin đọc thành ngữ thứ nhất.

PAULINE: The first idiom is COME DOWN HARD ON SOMEONE, COME DOWN HARD ON SOMEONE.

TRANG: COME DOWN HARD ON SOMEONE có từ HARD, đánh vần là H-A-R-D nghĩa là mạnh mẽ, nặng nề. Thành ngữ này có nghĩa là trừng phạt, chỉ trích hay khiển trách nghiêm khắc một người nào. Ta hãy nghe trường hợp của một anh chàng tên Jack bị bắt về tội lái xe trong khi say rượu.

PAULINE: This is Jack’s second offense for drunk driving. The police really CAME DOWN HARD ON HIM. After being put in jail for a few days, he lost his license for a year and had to pay a stiff fine.

TRANG: Đây là lần thứ hai anh Jack phạm tội lái xe trong khi say rượu. Cảnh sát trừng phạt anh thật nặng. Sau khi bị giam vài ngày, anh mất bằng lái xe trong một năm, và phải trả một số tiền phạt khá lớn.

OFFENSE, O-F-F-E-N-S-E là sự vi phạm luật lệ, DRUNK, D-R-U-N-K, là say rượu, JAIL, J-A-I-L là nhà giam, LICENSE, L-I-C-E-N-S-E là bằng lái xe, STIFF, S-T-I-F-F là nghiêm khắc, nặng, và FINE, F-I-N-E là tiền phạt. Bây giờ chị Pauline xin đọc lại thí dụ này.

PAULINE: This is Jack’s second offense for drunk driving. The police really CAME DOWN HARD ON HIM. After being put in jail for a few days, he lost his license for a year and had to pay a stiff fine.

TRANG: Quý vị sẽ phản ứng như thế nào khi trở về nhà và trông thấy con quý vị chơi với lửa và suýt nữa thì làm cháy nhà? Sau đây là kinh nghiệm của một cô gái nói về phản ứng của cha mẹ cô trong trường hợp này khi cô còn nhỏ.

PAULINE: My parents were rather easy going with me as I was growing up. One weekend I nearly set the house on fire when they were away, yet they didn’t COME DOWN HARD ON ME. I was lucky not to have been severely punished.

TRANG: Cô gái nói: Cha mẹ tôi đã tỏ ra khá dễ dãi đối với tôi khi tôi còn nhỏ. Một hôm cuối tuần suýt nữa tôi làm cháy nhà khi cha mẹ tôi không có mặt ở đó. Tuy nhiên cha mẹ tôi đã không khiển trách tôi quá gắt gao. Tôi may mắn đã không bị phạt nặng.

TO GO EASY gồm có động từ GO, G-O và EASY, E-A-S-Y là đối xử nhẹ nhàng, dễ dãi, LUCKY, L-U-C-K-Y là may mắn, và TO PUNISH, P-U-N-I-S-H là trừng phạt. Bây giờ chị Pauline xin đọc lại thí dụ này.

PAULINE: My parents were rather easy going with me as I was growing up. One weekend I nearly set the house on fire when they were away, yet they didn’t COME DOWN HARD ON ME. I was lucky not to have been severely punished.

TRANG: Tiếp theo đây là thành ngữ thứ hai.

PAULINE: The second idiom is TO CALL SOMEONE ON THE CARPET, TO CALL SOMEONE ON THE CARPET.

TRANG: TO CALL SOMEONE ON THE CARPET nghĩa đen là gọi người nào tới trước tấm thảm. CARPET đánh vần là C-A-R-P-E-T nghĩa là tấm thảm, và nghĩa bóng là gọi người nào đến để khiển trách hay đổ lỗi là người đó làm điều sai quấy. Trong thế kỷ thứ 19 tại nước Mỹ chỉ có những người giàu sang mới mua thảm để lót sàn nhà, và gọi người phạm lỗi tới đứng trên tấm thảm để khiển trách hay chỉ trích. Do đó mới có thành ngữ TO CALL SOMEONE ON THE CARPET.

Trong thí dụ sau đây các nhóm bảo vệ môi sinh chỉ trích ngành đốn gỗ là phá hoại môi trường sinh thái vì cắt quá nhiều cây.

PAULINE: The timber industry promised not to log anymore of the northwest wildernesss and then removed hundreds of acres of trees ! Not surprisingly, environmentalist groups CALLED THEM ON THE CARPET. Of course, they deserved to be criticized.

TRANG:Ngành công nghệ đốn gỗ đã hứa hẹn không cắt thêm cây nữa ở vùng rừng núi hoang vu miền Tây Bắc nước Mỹ, rồi sau đó lại đốn hàng trăm mẫu cây ! Chẳng có gì đáng ngạc nhiên khi các nhóm bảo vệ môi sinh khiển trách họ. Dĩ nhiên họ rất đáng bị chỉ trích.

Những từ mới là: TIMBER, T-I-M-B-E-R là gỗ, TO LOG, L-O-G là đốn cây lấy gỗ, WILDERNESS, W-I-L-D-E-R-N-E-S-S là vùng hoang vu, ACRE, A-C-R-E là mẫu đất, và ENVIRONMENT, E-N-V-I-R-O-N-M-E-N-T là môi trường sinh thái. Bây giờ chị Pauline xin đọc lại thí dụ này.

PAULINE: The timber industry promised not to log anymore of the northwest wildernesss and then removed hundreds of acres of trees ! Not surprisingly, environmentalist groups CALLED THEM ON THE CARPET. Of course, they deserved to be criticized.

TRANG: Khi một đội vận động viên phạm lỗi, ai là người bị chủ nhân đội đó khiển trách ? Quý vị có thể ngạc nhiên khi nghe câu trả lời sau đây.

PAULINE: I feel sorry for the coach. He’s always getting CALLED ON THE CARPET every time one of the players does something wrong. If the team’s owner blames him again, I swear he’s going to quit.

TRANG: Chị Pauline nói: Tôi thương hại ông huấn luyện viên. Ông ấy luôn luôn bị khiển trách mỗi khi một trong các vận động viên làm điều gì lầm lỗi. Nếu chủ nhân đội đó khiển trách ông ấy một lần nữa, thì tôi tin chắc rằng ông ấy sẽ thôi việc.

Ta thấy COACH, C-O-A-C-H là huấn luyện viên, TEAM, T-E-A-M là đội cầu thủ hay đội vận động viên, TO BLAME, đánh vần là B-L-A-M-E là đổ lỗi, và TO QUIT, Q-U-I-T là thôi việc. Bây giờ xin mời quý vị nghe lại thí dụ này.

PAULINE: I feel sorry for the coach. He’s always getting CALLED ON THE CARPET every time one of the players does something wrong. If the team’s owner blames him again, I swear he’s going to quit.

TRANG: Thí dụ vừa rồi đã kết thúc bài học thành ngữ WORDS AND IDIOMS hôm nay của đài Tiếng Nói Hoa kỳ. Như vậy là chúng ta vừa học được hai thành ngữ mới: Một là COME DOWN HARD ON SOMEONE và hai là CALL SOMEONE ON THE CARPET, nghĩa là chỉ trích hay khiển trách một người nào. Huyền Trang xin kính chào quý vị thính giả và xin hẹn gặp lại quý vị trong bài học kế tiếp.